Onlangs volgde ik een dag-workshop ‘Muzikaliseren van het leren’ door Steven Scheer. Wat was dat een mooie dag! Hij ontving ons thuis met versgebakken appeltaart en opende de training met een bewerkte vertaling van het nummer ‘The guests’ van Leonard Cohen. Tijdens de dag verkenden we vele manieren om muziek in te zetten tijdens leerprocessen en wow wat is er veel mogelijk!
In deze blog neem ik je mee langs wat inzichten, deel ik 10 tips met je en 2 persoonlijke muzikale bloopers!
Waarom zou je muziek inzetten?
Vanuit breindidactiek valt er héél veel te zeggen voor het inzetten van muziek. Ik noem er enkele:
- Muziek versterkt de saamhorigheid
- Muziek bevordert sociale interactie
- Muziek vergroot de aandacht
- Met muziek kun je de groepsenergie managen
- Muziek kan je boodschap ondersteunen en verrijken
- Muziek stimuleert hormonen die het leren ondersteunen zoals dopamine en oxytocine.
Hoe kom je aan muziek?
Een geweldige en onuitputtelijke bron van muziek is Spotify. De betaalde versie is reclame-vrij en kost 10 euro per maand en persoonlijk vind ik dat zeker de prijs waard. Je kunt zelf afspeellijsten maken speciaal voor een bepaalde sfeer of type training en natuurlijk kun je er ook privé van genieten. Een andere, gratis muziekbron is Youtube: daar staat héél veel muziek op en ook hier kun je afspeellijsten maken. Een bijkomend voordeel van YouTube is dat je van veel nummers ook de songtekst kunt vertonen.
3 Algemene tips
Juist omdat muziek zo’n krachtig middel is, is het handig om de volgende 3 tips in acht te nemen:
Gebruik muziek met mate, anders worden je deelnemers overprikkeld en /of horen ze het niet meer.
Wees gevoelig voor de reacties van je deelnemers en wees bereid je keuze aan te passen
Wees bereid te leren van wat wel en niet werkt. Dat betekent dat je soms iets doet wat niet door iedereen wordt gewaardeerd. Besef dat je het nooit iedereen naar de zin kunt maken als trainer, maar doe uiteraard wel je best hiervoor!
10 Praktische toepassingen
Er zijn oneindig veel muzikale toepassingen te bedenken. Hier volgen er 10:
Als sfeermaker bij binnenkomst
Durf hierbij muziek te kiezen die je zelf prettig vindt, dan wordt er in ieder geval één persoon blij van… En natuurlijk denk je ook aan je leerdoel en de je doelgroep.
Als krachtige kennismaker
Laat mensen van te voren een nummer uitkiezen dat hen raakt (en dat te vinden is op Spotify, Itunes of Youtube). Zet vervolgens de nummers in een playlist en draai van elk nummer bijv. de eerste minuut. Laat vervolgens de persoon in kwestie kort toelichten, waarom dat nummer hem of haar zo raakt.
Als call-back ‘Anchor’.
Dat is een bepaald nummer / artiest dat steeds aankondigt dat de pauze bijna voorbij is, bijv. ‘Happy’ van Farrell. Dikke kans dat je deelnemers op tijd terug zijn!
Als state-changer
Als je de groep wilt activeren of juist tot rust brengen. Kies dus overeenkomstige muziek en denk aan het aantal beats per minute (of ga op je gevoel af)
Ter begeleiding van een werkvorm
Bijvoorbeeld: laat mensen complimenten op A4tjes op elkaars ruggen schrijven terwijl je ‘Always look at the bright side of life!’ speelt.
Als ruisfilter
Als mensen oefeningen doen in subgroepjes en het fijn is als ze elkaar niet verstaan kun je rustige, instrumentale muziek opzetten.
Als geheugensteun
Bedenk een acroniem, een songtekst of een rijmpje of nog beter: laat je deelnemers een rijmpje bedenken om een bepaald leerconcept te onthouden.
Als verwerkingsopdracht
Laat mensen bijvoorbeeld een elfje, een haiku of een limmerick schrijven waardoor zij actief het geleerde verwerken.
Nummers met een boodschap
Laat deelnemers een nummer horen met daarin een relevante boodschap. En laat ze daarna in 2-tallen uitwisselen wat dit voor ze betekent of welke les ze eruit halen. Hierna vind je enkele voorbeelden.
Laat mensen zelf muziek maken!
Als je zelf muzikaal bent, dan zijn er legio mogelijkheden om je training te muzikaliseren. Zelf heb ik ooit een groep van 150 mensen een vocale samba laten zingen met 5 partijen, inclusief intro en break. Die stond en swingde binnen 15 minuten! Ook doe ik weleens iets met body-percussion ter illustratie van de fixed- en growth mindset. Helaas ben ik zelf niet zo’n goede zanger, maar als je wel kunt (voor)zingen, dan kun je de oxytocine rijkelijk laten stromen door gezamenlijk een lied te zingen ter afsluiting van een training. Hoe cool is dat!
Twee muzikale bloopers:
Nogmaals: muziek is krachtig, dus ja, er gaat ook wel eens wat mis. Hier volgen twee recente bloopers van ondergetekende, zodat jij kunt leren van mijn ‘fouten’:
1. Eens lied ik het nummer ‘Comptine d’un autre été’ van Yann Tiersen horen tijdens een rustige schrijfoefening. Opeens zag ik een cursiste in tranen en wat bleek: het bewuste nummer was onlangs ook gedraaid tijdens het afscheid van een dierbare die onlangs was overleden… Oeps… sorry!
2. Onlangs gaf ik training aan een heel leuk team die als gewoonte had om ’s middags met zijn allen 1,5 minuut ’te plancken’ (een fitness-oefening) met opzwepende muziek erbij. Ik vroeg één van de deelnemers of hij een suggestie had voor een lekker nummer en dat had hij, een bekend hip-hop-nummer. Ik had geen box bij me, maar er was wel een TV, dus ik zocht het nummer op op YouTube met de clip erbij. Ik deed zelf ook mee met de planck en terwijl het nummer opstond kwam er een hele rij van halfnaakte, exotische billen schuddende dames voorbij… Een ding was zeker: iedereen was weer bij de les!
Vond je deze blog leuk en/of nuttig? Please share!
Heb je aanvullingen? Laat ze me weten per mail of in een comment hieronder!
